01.01.00
Politika
23.12.2000.
Riznica muzičkih pojmova
Vera Milić: "Tezaurus za muzičku umetnost"; izdavač: Narodna biblioteka Srbije, Beograd, 2000.
Prirodno je pretpostaviti da je izvan užeg kruga profesionalno zainteresovanih malo kome poznata izdavačka delatnost Narodne biblioteke Srbije na polju stručne bibliotekarske literature, u kojoj se, međutim, pojavila već devetnaesta publikacija. To je opsežan (na 374 strane) rad bibliotekara savetnika u ovoj ustanovi Vere Milić, pod naslovom "Tezaurus za muzičku umetnost" - svojevrstan rečnik muzičkih pojmova i termina (njih oko 3000), ali svrstanih, obrađenih i povezanih kako to ova vrsta izdanja zahteva, da bi služila pre svega bibliotečkim poslenicima u sistematizaciji i indeksiranju građe, kao i za šire uključenje u savremene informacione mreže.
Manje poznat pojam "tezaurusa", prema Vujaklijinom "Leksikonu", osim opštijeg značenja "blago, dragocenosti, riznica" (iz istog korena je i naziv "trezor"!), u posebnom smislu označava i "riznicu znanja" - na novolatinskom: thesaurus eruditionis - pa se u tom značenju katkad javlja u naslovu velikih rečnika, jezičkih zbornika i sličnog. Ne radi se, pri tom, o enciklopediji, premda uz neke termine stoji i, krajnje sažeto, objašnjenje, ako se osnovano pretpostavlja da, osim užim stručnjacima, oni nisu dovoljno poznati. Težište ovakvog rečnika-riznice je, međutim, u mnogostrukom povezivanju pojmova pomoću brojnih uputnica: na odgovarajući širi (tj. hijerarhijski viši) i uži (hijerarhijski niži) pojam, zatim na sinonime, pa na mogućne asocijacije sa srodnim pojmovima ili čak oblastima - što upravo pomaže pravilnoj kategorizaciji i preglednom svrstavanju bibliotečke građe, kao potom i njenom pretraživanju u bazama podataka i informacionoj mreži.
A kad je o muzici reč, ta građa je posebno složena i raznorodna, jer je, osim knjiga, časopisa, članaka i rukopisa, čine i štampane ili rukopisne "muzikalije" (note), kao i zvučni i video zapisi! Zahvaljujući svome i muzičkom obrazovanju, Vera Milić - koja u Biblioteci vodi Zbirku muzikalija i multimedijalnih dokumenata - mogla je stručno i merodavno da obavi veoma zamašan i u ponečem delikatan posao sastavljanja ovakvog pojmovnika, oslanjajući se, razumljivo, na razne strane uzore takve vrste, terminološke korpuse bibliotečkih kataloga i slične publikacije, ali posebno - na kapitalno delo "Višejezički rečnik muzičkih termina" našeg najvećeg stručnjaka, nažalost nedavno preminulog, profesora Vlastimira Peričića, kompozitora, teoretičara i muzikologa, dopisnog člana SANU. Autorka je zato, s razlogom, i posvetila svoju knjigu uspomeni na profesora Peričića koji je, u svojim poslednjim danima, bio njen najpouzdaniji recenzent.
Posebna vrednost, i upotrebljivost, ovog tezaurusa leži u tome što su svi termini dati i u prevodu (muzikologa Ane Kotevske) na francuski jezik, s tim da u prilogu stoji i odgovarajući "obrnut" rečnik - francuskih termina sa uputnicama na naše. I ne samo zbog toga, treba se nadati da će ovaj tezaurus, iako namenjen prevashodno potrebama bibliotekarstva, naići i na šire interesovanje i primenu
Dejan DESPIĆ
