Mada je u svetu ime Tarika Alija odavno poznato po njegovoj javnoj reči, kod nas je ovaj britanski intelektualac pakistanskog porekla gotovo nepoznat. Pisac, novinar i sineasta, urednik časopisa "New Left Review" Tarik Ali, rođen je u pakistanskom gradu Lahore 1943. godine. U to doba grad je bio pod britanskom upravom u sastavu Indije, a tek 1947 će postati deo Pakistana. Alijevi opozicioni stavovi prema pakistanskoj diktaturi doprineli su da tokom 60-ih godina pronađe stalni egzil u Velikoj Britaniji.
Obrazovanje je stekao na Oksfordskom Univerzitetu, gde je završio studije politike, filozofije, ekonomije i u vreme studija istakao se kao oštar protivnik rata u Vijetnamu. Danas je Ali jedan od najznačajnijih levo orijentisanih intelektualaca današnjice, dugogodišnji politički aktivista, koga kada je reč o radikalnim pogledima na bliskoistočne i centralnoazijske krize, često pominju uz Noama Čomskog i pokojnog Edvarda Saida.
Tarik Ali važio je šezdesetih godina za ikonu studentskih protesta širom sveta, njegov glas bio je protiv kolonijalne politike, a u njegovu čast Mik Džeger posvetio je pesmu “Street Fighting Man”, a Džonu Lenonu bio je inspiracija za pesmu “Power to the People”. Ali je pripadao posleratnoj generaciji mladih ljudi koja je sanjala da izgradi bolji svet. Sredinom šezdesetih Ali je radio za Mirovnu fondaciju »Bertrand Rasel«. Svedoci tog doba pamte njegove tekstove iz Kambodže, Severnog Vijetnama, Bolivije, Palestine. 1968 predvodio je studente u Londonu – trideset godina kasnije o tome će i napisati knjigu "1968: Marching In The Streets".
"U senci nara" je prva knjiga njegovog "Islamskog kvinteta".
09.03.06
Religija ne smije biti pokriće za pljačku
Tarik Ali
“Knjiga o Saladinu”, roman Tarika Alija drugi je naslov iz “Islamskog kvinteta” i prethodi mu roman “U sjenci nara”. To je bogata i raskošna hronika čija se radnja odvija u XII vijeku, u Kairu, Damasku i Jerusalimu. “Knjiga o Saladinu” predstavlja izmišljene memoare Saladina, Kurda koji je oslobodio Jerusalim od krstaša, koji svoja sjećanja u pero kazuje Jevrejinu Ibn Jakubu, ličnom pisaru. Saladin dopušta Ibn Jakubu da razgovara sa njegovom ženom i slugama kako bi u memoarima mogao da prikaže cjelovit sultanov portret. Roman opisuje uspon Saladina do sultana Egipta i Sirije i prati njegove pripreme da, u savezu sa podanicima hrišćanima i Jevrejima, povrati Jerusalim od krstaša. “Knjigu o Saladinu” objavila je “Laguna” u prevodu Dijane Radinović. Tarik Ali živi u Londonu odakle je i govorio za “Vijesti”.
“Knjiga o Saladinu” je Vaša druga knjiga iz kvinteta istorijskih romana o islamu...
- Da. Četiri knjige su već objavljene. Poslije “Knjige o Saladinu” slijedi “Kamena žena” i “Sultan iz Palerma”. Završni roman, koji se dešava u današnje vrijeme, tek treba da dođe.
Zbog čega ste izabrali žanr fikcionalnog memoara da ispričate priču o Saladinu?
- Zato što je to za mene bio jedini način. Postoji vrlo malo stvarnih informacija o ženama u zvaničnoj istoriji. Jedini način da rekonstruišem njihove živote bio je kroz fikciju. U “Knjizi o Saladinu”, na primjer žene igraju značajnu ulogu. One raspravljaju sa muškarcima, vode ljubav jedne sa drugima, one vode intrige, one čitaju knjige, recituju poeziju. Književno djelo je bilo jedini način da ih tu pronađem.
Zašto je glavni lik Saladin, ili Salah-al-Din (kurdski oslobodilac Jerusalima) bio toliko značajan za Vas da mu posvetite knjigu?
- Iz razloga što je on bio vođa ujedinjenih Arapa protih varvarskih krstaša i što je oslobodio Jerusalim, ali ne samo za islam. On ga je jasno otvorio za sve i crkve nijesu bile oskrnavljene. Grad je bio obezbijedio pomoć za ponovnu izgradnju sinagoga. To je priča za naše vrijeme. Želio bih da Izraelci mogu da slijede Saladinov primjer.
Ovo je istinita istorijska priča. Kako ste tako uvjerljivo dočarali to doba, svakodnevni život, likove i događaje?
- Slijedeći imaginaciju, izgubio sam se u tom periodu. Da. Naravno, pročitao sam dosta knjiga koje se tiču tog perioda, posjetio sam gradove u tom regionu (izuzev Izraela). Ali, konačno, kada pišete književno djelo, ono što pišete izlazi iz vašeg najdubljeg bića. Kombinacija istorije i imaginacije može ponekad veoma dobro da uspije.
Jedno od pitanja iz “Knjige o Saladinu” je i svrha ratova. Zašto?
- To je očevidno. Zaostali Zapad je brzo poslao vojske da krenu na Istok kako bi opljačkali i uništili region. Oni su morali biti istjerani, i tako je bilo.
“Knjiga o Saladinu” govori o suočavanju islamske i hrišćanske civilizacije. Gdje je, po Vašem mišljenju, korijen ovih nerazumijevanja?
- U ponovnom osvajanju Španije i Sicilije (od strane hrišćana) i pokušaju poraza islamske vojske na arapskom istoku.
Nalazite li sličnost između Saladinovog i našeg vremena? U “Knjizi o Saladinu” javlja se eho modernog vremena...
- Da, postoji sada puno odjeka. Palestina je okupirana. Irak je okupiran. Ljudi pružaju otpor, ali avaj, nema više Saladina!
Koliko je danas jak uticaj religije i koji je njen značaj u modernom dobu?
- Sa degeneracijom i kolapsom komunizma veliki vakuum se otvorio u svijetu i on se ne može ispuniti neo-liberalnim idejama i novcem. Vidi se da svuda u svijetu raste religioznost, naročito u SAD, gdje su hrišćanska prava veoma dominantna unutar Republikanske partije. U Britaniji danas ratnohuškački premijer iznosi mišljenje da je Bog jedini njegov sudija u Iraku.
Uvijek ste bili revolucionar. Da li vjerujete u moć Dobra i Zla i kako promijeniti ovaj svijet?
- Uopšte nijesam religiozan tako da ne vjerujem u termine Dobro i Zlo. Ostao sam socijalista i ono što se danas dešava u Latinskoj Americi, u Venecueli i Boliviji, nudi nadu. Religija ne može dati odgovor za pljačku kapitala i carstva.
Protivnik rata
Pisac, novinar i sineasta, urednik časopisa “New Left Review” Tarik Ali, rođen je u pakistanskom gradu Lahore 1943. godine. U to doba grad je bio pod britanskom upravom u sastavu Indije, a tek 1947. će postati dio Pakistana. Alijevi opozicioni stavovi prema pakistanskoj diktaturi doprinijeli su da tokom 60-ih godina pronađe stalni egzil u Velikoj Britaniji. Na oksfordskom Univerzitetu je završio studije politike, filozofije, ekonomije i u vrijeme studija istakao se kao oštar protivnik rata u Vijetnamu. Danas je Ali jedan od najznačajnijih lijevo orijentisanih intelektualaca današnjice, dugogodišnji politički aktivista, koga kada je riječ o radikalnim pogledima na bliskoistočne i centralnoazijske krize, često pominju uz Noama Čomskog i pokojnog Edvarda Saida.
Vujica OGNJENOVIĆ
28.01.06 Pobjeda
Raskošna hronika
Knjiga o Saladinu, Tarik Ali
Najnoviji roman Tarika Alija bogata je i raskošna hronika čija se radnja odvija u dvanaestom vijeku, u Kairu, Damasku i Jerusalim. "Knjiga o Saladinu", predstavlja izmišljene memoare Saladina, Kurda koji je oslobodio Jerusalim od krstaša, koji svoja sjećanja u pero kazuje Jevrejinu Ibn Jakubu, ličnom pisaru.Saladin dopušta Ibn Jakubu da razgovara sa njegovom ženom i slugama kako bi u memoarima mogao da prikaže cjelovit sultanov portret. Slijedi čitav niz međusobno povezanih priča, pripovijesti prepunih topline, sočnog humora i strasti, u kojima se ideali sudaraju sa stvarnošću, a želje brkaju sa snovima. U središtu radnje nalazi se dirljiva ljubavna priča između sultanove najdraže žene Yamile i prelijepe Halime, koja je kasnije dospjela u harem. Roman opisuje uspon Saladina do sultana Egipta i Sirije i prati njegove pripreme da, u savezu sa podanicima hrišćanima i Jevrejima, povrati Jerusalim od krstaša. Mada je u svijetu ime Tarika Alija odavno poznato po njegovoj javnoj riječi, kod nas je ovaj britanski intelektualac pakistanskog porijekla gotovo nepoznat. Pisac, novinar i sineasta, urednik časopisa "Nenj Left Revienj" Tarik Ali, rođen je u pakistanskom gradu Lahore 1943. godine. U to doba grad je bio pod britanskom upravom u sastavu Indije, a tek 1947 će postati dio Pakistana. Alijevi opozicioni stavovi prema pakistanskoj diktaturi doprinijeli su da tokom 60-ih godina pronađe stalni egzil u Velikoj Britaniji. Obrazovanje je stekao na Oksfordskom Univerzitetu, gdje je završio studije politike, filozofije, ekonomije i u vrijeme studija istakao se kao oštar protivnik rata u Vijetnamu. Danas je Ali jedan od najznačajnijih lijevo orijentisanih intelektualaca današnjice, dugogodišnji politički aktivista, koga kada je riječ o radikalnim pogledima na bliskoistočne i centralnoazijske krize, često pominju uz Noama Čomskog i pokojnog Edvarda Saida. Tarik Ali važio je šezdesetih godina za ikonu studentskih protesta širom svijeta, njegov glas bio je protiv kolonijalne politike, a u njegovu čast Mik Yeger posvetio je pjesmu “Street Fighting Man”, a Yonu Lenonu bio je inspiracija za pjesmu “Ponjer to the People”. Ali je pripadao poslijeratnoj generaciji mladih ljudi koja je sanjala da izgradi bolji svijet. Sredinom šezdesetih Ali je radio za Mirovnu fondaciju "Bertrand Rasel". Svjedoci tog doba pamte njegove tekstove iz Kamboye, Severnog Vijetnama, Bolivije, Palestine. 1968 predvodio je studente u Londonu – trideset godina kasnije o tome će i napisati knjigu "1968: Marching In The Streets". "U sjenci nara" je prva knjiga njegovog "Islamskog kvinteta".
R.K.
