Aleksandar Miletić je rođen u Kosovskoj Mitrovici, 9. avgusta 1972. Završio je Treću beogradsku gimnaziju. Diplomirao je na Fakultetu političkih nauka u Beogradu, novinarski smer (diplomski rad: „Olimpijske igre kao politička arena“).Od decembra 1996. radi u Sportskoj redakciji lista „Politika“ u kojoj je prešao put od honorarnog saradnika, potom novinara i zamenika urednika. Od 2009. godine urednik je Sportske redakcije „Politike“.Izveštavao je sa više velikih takmičenja: sa olimpijskih igara u Pekingu 2008. i Londonu 2012, sa evropskih šampionata u košarci 2003. u Stokholmu, 2005. u Beogradu i 2007. u Madridu...Bio je urednik zvaničnog „Vodiča za Evropski šampionat u košarci“ u Beogradu 2005, zatim prvog specijalizovanog magazina za tenis u Srbiji krajem 2007. i početkom 2008. godine, dva specijalna izdanja 2006. godine za teritoriju Srbije i Crne Gore posvećena svetskim prvenstvima u fudbalu i košarci, specijalnog izdanja „Politikinog zabavnika“ – „Osamdeset pet godina košarke u Srbiji“ objavljenog oktobra 2008. Na Univerzijadi u Beogradu 2009. godine bio je šef Glavnog pres-centra.Autor je knjige „Bora Stanković – Moje olimpijske igre“, objavljene 2010. godine.Od 2011. godine na radiju „Sport FM“ koautor je emisije „Svet košarke“.
01.01.21
Tokovi istorije
U izdanju Instituta za noviju istoriju Srbije 2021. godine izašla je monografija Titov emisar Milovan Đilas. Diplomatsko-pregovaračke i spoljnopolitičke aktivnosti (1943–1953). U pitanju je druga studija Aleksandra V. Miletića posvećena ulozi Milovana Đilasa u spoljnopolitičkim aktivnostima jugoslovenske države i partije.1 Monografija Titov emisar Milovan Đilas zasnovana je na opsežnom arhivskom i bibliotečkom istraživanju. Autor je koristio građu iz deset različitih fondova i zbirki Arhiva Jugoslavije, dokumenta pohranjena u Diplomatskom i Vojnom arhivu u Beogradu, zatim i građu iz arhiva u Vašingtonu i Amsterdamu, objavljene izvore na srpskom, engleskom i ruskom jeziku, brojne memoare, dnevnike i sećanja kako Milovana Đilasa tako i drugih učesnika u događajima o kojima piše, kao i brojne članke iz dnevne i periodične štampe. Ovako bogata izvorna podloga omogućila je autoru da vešto ukršta sećanja samog Milovana Đilasa sa izvorima drugačijeg porekla, pružajući na taj način istovremeno živopisnu, ali i kritički promišljenu istorijsku predstavu o ličnosti i događajima o kojima piše.
Kroz tri hronološka poglavlja, naslovljena U revolucinarnom ratu, U varljivom miru i U hladnom ratu, autor prati diplomatsko-pregovaračke i spoljnopolitičke aktivnosti Milovana Đilasa od 1943. do pada s vlasti. U prvom poglavlju pažnja je posvećena Đilasovoj ulozi u martovskim pregovorima 1943, a zatim i njegovim putovanjima u Sovjetski Savez i susretima sa Staljinom 1944. i 1945. godine. U drugom delu autor govori o učešću Milovana Đilasa u zvaničnim državnim delegacijama koje su posetile Poljsku i Čehoslovačku 1946, Bugarsku i Mađarsku 1947, kao i u partijskim delegacijama povodom kongresa Komunističke partije Francuske u Strazburu 1947. i na osnivačkoj sednici Informbiroa u Poljskoj jeseni iste godine. Značajno mesto zauzimaju i Đilasove aktivnosti u Albaniji i njegova poslednja poseta Moskvi početkom 1948, koja je istovremeno bila i najava predstojećeg sukoba sa Sovjetskim Savezom. U trećem delu posebna pažnja je posvećena internacionalizaciji jugoslovensko-sovjetskog sukoba kroz forume Ujedinjenih nacija i ulozi Milovana Đilasa na tom planu, prevashodno kao člana delegacije koja je 1949. putovala na zasedanje Generalne skupštine u Njujorku, a dve godine kasnije u Parizu. Puno prostora posvećeno je njegovoj „privatnoj“ poseti Londonu i Parizu početkom 1951, čija je svrha zapravo bila upućivanje zahteva za oružanu pomoć Jugoslaviji, kao i njegovoj ulozi u uspostavljanju kontakata sa predstavnicima zapadnoevropske levice početkom 50-ih godina. Na kraju, autor govori o učešću jugoslovenske delegacije predvođene Đilasom na prvoj Azijskoj socijalističkoj konferenciji u Rangunu 1953, koja će na neki način naznačiti put kojim će jugoslovenska spoljna politika krenuti u narednim godinama i decenijama.
Činjenica da je značajan deo spoljnopolitičkih aktivnosti u koje je bio uključen (poput martovskih pregovora, putovanja u Moskvu, u London i Pariz) bio izrazito poverljivog karaktera rečito govori o mestu koje je Milovan Đilas imao u tadašnjoj strukturi vlasti, ali i opravdava naslov knjige – Titov emisar. Istovremeno, ona svedoči i o karakteru jugoslovenske spoljne politike. Iako formalno nije imao diplomatske funkcije, Đilas je učestvovao u nekim od ključnih spoljnopolitičkih aktivnosti, što govori o isprepletanosti partijskih i državnih struktura, čak i o dominantnom mestu partije u prvim posleratnim godinama.
U knjizi Aleksandra V. Miletića, kroz „priču“ o spoljnoj politici ocrtava se i ideološki portret Milovana Đilasa i njegovo intelektualno stasavanje, koje je vodilo od crnogorskih epskih tradicija, ruskih klasika i zagledanosti u Rusiju ka klasicima marksizma-lenjinizma i zagledanosti u Sovjetski Savez. Prati se staljinizacija njegovih pogleda
do koje je došlo sredinom 30-ih kroz tzv. „zatvorsku edukaciju“, odnosno svojevrsno partijsko školovanje tokom godina provedenih na robiji, faza nekritičkog odnosa prema „prvoj zemlji socijalizma“ i direktnog učešća u izgradnji kulta Staljinove ličnosti u Jugoslaviji. Vidi se Milovan Đilas kao „ideološka pesnica“ partije, pobornik socrealizma u umetnosti, čovek „tvrdih ideoloških stavova“ sklon „neodmerenom veličanju“ SSSR-a i Staljina. Velika pažnja posvećena je prelomu iz 1948/49, Đilasovom raskidu sa staljinizmom i ulozi koju je imao u osmišljavanju nove partijske linije i u njenom propagiranju u zemlji i u inostranstvu. Činjenica da je tako puno prostora u knjizi o Đilasovim međunarodnim aktivnostima posvećeno njegovom ideološkom stasavanju i transformacijama takođe govori o karakteru jugoslovenske spoljne politike i o tome koliko je ideologija bila značajan faktor u njenom oblikovanju i obrazlaganju.
Monografija Titov emisar Milovan Đilas govori i o pojedincu koji je sa 33 godine, otputovavši u Sovjetski Savez 1944, prvi put napustio granice Jugoslavije, da bi u narednih deset godina, pored Moskve, obišao istočnoevropske prestonice, zapadne metropole, stigavši čak do Burme, Indije i Pakistana. Drugim rečima, ona govori o čoveku koji je ideološki formiran do svoje tridesete godine, ali čije su se predstave o spoljašnjem svetu, o Sovjetskom Savezu, Istoku i Zapadu bazirale na teoretskim postulatima, ne na praksi, da bi između tridesete i četrdesete godine proživeo proces kroz koji je stečeno praktično iskustvo počelo razgrađivati teoretske postulate u koje je do tada verovao.
Natalija Dimić Lompar
