Sigmund Frojd je rođen 6.maja 1856.u katoličkom gradu Frajburgu u Moravskoj. Bio je najstarije dijete od osmoro djece trgovca vunom Jakoba Frojda i njegove druge žene, dvadeset godina mlađe Amalije. Sigmund Frojd je bio najstariji od šestoro djece iz ovog braka, ali je imao i dvojicu starijih polu-braća. Njegova porodica je bila jevrejskog porijekla, ali je sam Frojd bio ateista. Godine 1859. porodica se preselila u Lajpcig, a zatim 1860. u Beč gde će Frojd ostati do juna 1938. kada je poslije Hitlerove invazije na Austriju, prešao u London. Prilikom te invazije kao osoba jevrejskog porekla prijetila mu je ista sudbina kao i ostalim jevrejima tokom Drugog Svetskog rata, ali zbog njegove popularnosti u svijetu, dobio je dozvolu da pređe u Englesku gde je umro 23.septembra 1939.godine. Jedan od bitnijih faktora koji su doprinijeli njegovoj smrti bio je rak usta i vilice koji je dobio u 67. godini života zbog pušenja cigareta. Umire u Londonu u svojoj 83. godini.
Mladi Frojd je intelektualno prerano sazreo i od njega se očekivalo da ispuni najveće porodične ambicije. Godine 1873, sa 17 godina, upisao je studije medicine na Univerzitetu u Beču, a diplomu za ljekara je dobio 1881. najveći dio tog perioda se bavio istraživanjem anatomije centralnog nervnog sisitema u laboratoriji Ernesta Brikea, uglednog bečkog fiziologa. Vjeridba sa Martom Bernajs 1882, navela je Frojda da potraži adekvatniji način da zarađuje za život pa je pristupio opštoj medicinskoj praksi. Zato je prekinuo saradnju sa Brikeom i zaposlio se u bečkoj Opštoj bolnici. Godine 1885.postao je docent za neuropatologiju na Univerzitetu i iste godine dobio stipendiju za odlazak na usavršavanje kod najuglednijeg neurologa Žan - Martin Šarkoa u Saltpetrijeru, u Parizu, tada najčuvenijoj bolnici za nervna oboljenja. Šarko je vršio istraživanja sa ciljem da odvoji traumatske i histerične paralize od organskih. Razlika je ustanovljenja zahvaljujući njegovoj sposobnosti da izazove neorgansku paralizu uz pomoć hipnoze. Gledajući te procese, Frojd se uvjerio u činjenicu da «postoji moćan mentalni proces koji ostaje skriven od čovekove svesti». Vrativši se u Beč aprila 1886. Frojd je otvorio privatnu praksu kao konsultant za nervne bolesti. Iste godine se oženio. Imao je šestoro djece od kojih je, posljednje, Ana Frojd bila cijenjeni psihoanalitičar. Iako se bavio neuropatologijom, Frojd se više interesovao za neuroze i primjenu hipnoze u liječenju. Tako je upoznao Jozefa Brojera, veoma obrazovnog fiziologa koji je pored Šarkoa, najviše uticao na njega. Brojer je bio poznat po čuvenom liječenju dvadesetjednogodišnje pacijentkinje Ane O. ( Betha Pappenheim). Ana O. je imala psihološke poremećaje koji su u ono vreme bili poznati kao histerija. Neki od izraženih simptoma koje je ona imala bili su: paraliza desne strane njenog tela, nervozni kašalj, odvratnost prema hrani, odbojnost govora na maternjem (nemačkom) jeziku itd. Dok ju je lečio Brojer je došao do važnog otkrića: ako se, pod hipnozom, devojka priseti trenutka kada se određeni simptom pojavio i ako se u taj momenat vrati, ponovo preživljavajući emociju koja ga je pratila, simtomi nestaju. Vremenom je Frojd postao Brojerov saradnik, pa su zajedno prezentovali svoje radove. Godine 1895. njihova teorija o histeriji je objavljena Studijama o histeriji. Iako će Frojd modifikovati proceduru i teoriju izložene u ovim studijama- prvenstveno dajući veći značaj ulozi seksualnosti u histeriji (što je dovelo da raskida sa Brojerom) - ta knjiga je prekretnica u razvoju psihoanalize. Ostatak Frojdovog života se vrtio upravo oko ovog intelektualnog pomaka.
01.10.05 Danas
ČITALIŠTE
Istorija čitanja / Antropološki ogledi / Ljubav bez tajni
Istorija čitanja, Alberto Mangel
Svetovi, 2005
preveo Vladimir Gvozden
Alberto Mangel, kanadski pisac i svetski poznat autor knjiga U šumi ogledala, Rečnik imaginarnih mesta, Vesti iz inostranstva, kao i više antologija, autor je je i ove studije o različitim aspektima čitanja. Istorija čitanja delo je posvećeno fenomenu čitanja, njegovoj istoriji, kulturi, društvenim vidovima, od klasičnog razumevanja čitanja do informatičke emancipacije, odnosu čitanja prema posredovanju društvenih institucija i raznim vidovima tehnologije. Da bi napisao ovu studiju, Mangel se bavio iscrpnim istraživanjem različitih aspekata fenomena čitanja i u ovoj knjizi evocira i istoriju čitanja od Indije, Kine, Persije, Grčke, Rima, srednjeg veka, renesanse, pa sve do najnovijih vremena. Nadahnut prostor ovog dela sačinjavaju razni likovi čitalaca, papirusi, pergamenti, kodeksi, biblioteke i njihovi utemeljivači, ateneumi, manastirske ćelije i skriptorije, sajber prostori... Mangel kroz Istoriju čitanja piše, zapravo, istoriju kulture ljudskog roda, njenu genezu i kontraverznost. Times Literary Supplement ovo je delo okarakterisao kao "svetsku knjigu godine", dok je The New Yorker Istoriju čitanja opisao kao "ljubavno pismo pisano da bi bilo čitano".
Antropološki ogledi, Sigmund Frojd
Prosveta, 2005.
priredio Žarko Trebješanin
Objavljivanjem Antroploških ogleda Sigmunda Frojda, "Prosveta" ide u susret jubileju - 2006. obeležava se sto pedeset godina od rođenja velikog naučnika i utemeljivača psihoanalize. Ovo delo sačinjava izbor Frojdovih tekstova iz dela Totem i tabu, Nelagodnost u kulturi, Dostojevski i oceubistvo, Jedna uspomena iz detinjstva Leonarda da Vinčija, Uspomena iz detinjstva u Geteovom Pesništvu i istini, a obuhvata Frojdove tekstove iz oblasti kulture, umetnosti i religije, koji nisu samo strogo orijentisani na psihoanalizu, već su upućeni i širem krugu čitalaca.
U predgovoru ovom delu, Žarko Trebješanin ističe: "Danas mnogi smatraju da je psihoanaliza odavno prevazišla granice psihologije i psihijatrije i da je postala osobena i izazovna antropološka teorija, heuristički plodno učenje o čoveku i o nastanku mnogih kulturnih i društvenih institucija. Za Frojda nije bilo sporno da je psihoanaliza pozvana da bude i nova teorija ljudske prirode i kulture.
Prema ovom psihoanalitičaru i misliocu, psihoanaliza je prevashodno određena svojim metodom, a ne građom na koju se odnosi. Metod psihoanalize može se uspešno primeniti kako u istraživanju kulture, mitova, religije, obreda i umetnosti, tako i u proučavanju snova ili simptoma, a da mu se ne čini nasilje, jer u svim ovim pojavama važnu ulogu igraju skriveni nesvesni procesi, koji se jedino psihoanalizom mogu dokučiti". Antropološki ogledi Sigmunda Frojda jedno je od onih retkih dela koja predstavljaju i pitanje i odgovor, i putokaz i sam put.
Ljubav bez tajni, Jasmina Mihajlović
Dereta, 2005.
Evo knjige posvećene svim vidovima i oblicima ljubavi, njenoj suštini, kao i privatnim i tajnim istinama o ovom osećanju. Jasmina Mihajlović u knjizi Ljubav bez tajni, ljubav sagledava kao krucijalnu činjenicu u životu svakog pisca i svakog čitaoca, ali i kao istovremeno i najjavniji i najtajniji fenomen ljudskog života, insistirajući da postoje mnoge ljubavi, a da je najlepša i najveća, upravo ona ljubav u kojoj se čitalac ove knjige nalazi - sada. "Naša i svetska ljubavna stvarnost i sutrašnjica" kao da je i moto dela Ljubav bez tajni, u kome autorka progovara i o tome kako "ljubav bez tajni ne postoji", o XXI veku kao vremenu kada je ukinut višak žrtvovanja, baš kao i o velikim, malim i srednjim ljubavima, izbegavanju ljubavi, ljubavnim pismima, moćnom i nedodirljivom dvopolnom Bogu, ikonama u životnom spomenaru, prijateljicama kao idealnim ljubavnicima, fenomenima ljubavne prevare, rodoljublju i dobro dizajniranoj prirodi... Delo Ljubav bez tajni Jasmine Mihajlović kao da je napisano u skladu sa krilaticom Erazma Roterdamskog: "Život je gozba - ili pij, ili idi", a duhovitost, mudrost i beskompromisna pozitivna energija u vremenu kojim vladaju negacija i depresivnost, najavljuju da je Ljubav bez tajni knjiga o kojoj će se tek pisati i govoriti. Ne reče li ono Džon Lenon: "All you need is love".
Sanja Domazet
