Ženski pokret 1920-1938

bibliografija

Olivera Ivanova, Jovanka Poljak(autor)

Izdavač: Institut za književnost i umetnost

Objavljivanje knjige Ženski pokret (1920–1938): bibiografija deo je aktivnosti projekta Ženski pokret 2020 kojim se obeležava sto godina od osnivanja časopisa Ženski pokret, prvog jugoslovenskog feminističkog časopisa. Projekat Ženski pokret 2020 realizuje se u okviru odeljenja Periodika u istoriji srpske književnosti i kulture. Jubilej je iskorišćen kao prigodan povod za realizaciju nekoliko aktivnosti kojima je cilj da što kompletnije naučno obrade časopis Ženski pokret. Reč je o sledećim aktivnostima: 1) pisanje i publikovanje bibliografije, 2) digitalizacija časopisa, 3) izrada sajta, 4) održavanje međunarodnog naučnog skupa posvećenog ovom časopisu (7–9. oktobar 2020, IKUM), 5) št

ampanje zbornika radova.
Bibliografiju su napisale Jovanka Poljak i Olivera Ivanova (Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković“, Beograd), a objavljena je kao 29. knjiga u okviru edicije Istorija srpske književne periodike uz podršku Rekonstrukcije Ženski fond. Bibliografska građa sadrži ukupno 2557 bibliografskih jedinica. Sve bibliografske jedinice su obrađene metodom de visu, odnosno sa „knjigom u ruci” i sređene su hronološki. U bibliografskom opisu korišćen je standard ISBD(CP), i to skraćena verzija tog standarda u kojoj je izostavljen naziv časopisa i ISSN broj, ali je zadržana paginacija, kako bi bibliografija bila jasnija i preglednija. Urađeni su prateći registri: imenski registar autora, imenski registar prevodilaca i prevoditeljki i priređivača i priređivačica, registar naslova i predmetni registar. Uz to Bibliografija je opremljena i uvodnom studijom koju su napisale Jelena Milinković i Žarka Svirčev.
Kako navode autorke Bibliografije Jovanka Poljak i Olivera Ivanova: „Ova sveobuhvatna i iscrpna analitička bibliografija časopisa Ženski pokret omogućava upoznavanje sa istorijskim i kulturnim prilikama onog vremena, jer obuhvata ne samo glavne članke nego i priloge iz svih rubrika, koji su objavljeni u samom časopisu u periodu od 1920. do 1938. godine.“ Bibliografski popis članaka časopisa koji je izlazio neprekidno gotovo dve decenije obezbeđuje (neophodnu) osnovu za proizvodnju i proširenje znanja u feminističkoj i u akademskoj zajednici kako onih vezanih za časopis Ženski pokret, tako i onih koji se tiču istorije srpske/jugoslovnske kulture prve polovine 20. veka.

Iz recenzija:

„Pored središnjeg značaja za proučavanje ženske (periodičke) kulture i istorije feminizma, bibliografija časopisa ovog tipa ima i mnoge druge saznajne učinke. To se posebno odnosi na istraživanje recepcije određenih autora i fenomena u kulturi međuratnog perioda, istoriju prevoda i književne kritike, na politike intelektualnih udruživanja i diferenciranja, u domaćem i internacionalnom kontekstu, kao i na opštu dinamiku kulturnog polja. Pored književnih istraživanja, ova bibliografija će nesumnjivo će biti korisna i za istoričare, proučavanje istorije kulturnog i svakodnevnog života, društveno-političkih i drugih procesa i ideja.“(dr Biljana Andonovska, Institut za književnost i umetnost, Beograd)

„Pouzdanost bibliografije obezbeđena je primarnim načinom obrade – sve jedinice opisane su de visu, uvidom u svaki rad, jezikom i pismom teksta. Bibliografski opis urađen je u skladu sa međunarodnim standardom za bibliografsko opisivanje sastavnih delova u okviru monografskih ili serijskih publikacija ISBD(CP), koji je prilagođen potrebama objavljivanja (...) Jezik i pismo u bibliografskom opisu odgovara jeziku i pismu opisanog članka dok su sve odrednice date ćiriličnim pismom. (...) Pored preciznog i kompletnog opisivanja podataka u bibliografskom opisu, poseban značaj ove bibliografije sastoji se u sastavljanju imenskih registara (odvojeno registar autora i registar prevodilaca), i registra svih naslova.“(dr Gordana ?oković, Filološki fakultet, Beograd)

„Ženski pokret (1920–1938): bibliografija, kao i projekat Ženski pokret 2020, mogu se videti kao savremena realizacija feminističkih uputstava iz teksta „Značaj i potreba lista“ Katarine Bogdanović, objavljenog u prvom broju časopisa 1920. godine: dužnost (da se žena emancipuje), odgovornost (za dinamiku procesa emancipacije), inicijativa (da se pokrene taj proces) i solidarnost (odnosno, udruživanje sa drugim ženama sličnih nastojanja). Kada je reč o ženskom i feminističkom znanju, isti saveti važe i danas, a odnose se pre svega na žene zaposlene u naučnim i obrazovnim institucijama, mestima proizvodnje, legitimizacije znanja i diseminacije. Objavljivanje publikacije Ženski pokret (1920–1938): bibliografija predstavlja dobar primer za to. “(dr Ana Kolarić, Filološki falultet, Beograd)

„Izrada sveobuhvatne bibliografije (2554 jedinice) i digitalizacija časopisa jeste svake pažnje vredan način da se bogato nasleđe međuratnog građanskog feminizma, jedna svetla a nepravedno marginalizovana i gotovo zaboravljena tradicija borbe za slobodu i prava žena, „upiše natrag u povest“, a znanje koje se tu stvaralo postane dostupno široj publici, novim generacijama, otvoreno za nova čitanja i interpretacije.“(mr Miroslava Malešević, Etnografski institut SANU, Beograd)

Ostali naslovi koji sadrže ključne reči: Feminizam
Ostali naslovi iz oblasti: Sociologija


				2021; Broširani povez; ćirilica; 24 cm; 450 str.; 978-86-7095-260-7;

1540 din

Tražite polovan / korišćen primerak?

Imate ovu knjigu i želite da je prodate?

Ženski pokret 1920-1938

bibliografija

Olivera Ivanova, Jovanka Poljak (autor)

1540 din

U korpu

Ostali naslovi koji sadrže ključne reči: Feminizam
Ostali naslovi iz oblasti: Sociologija

Izdavač: Institut za književnost i umetnost; 2021; Broširani povez; ćirilica; 24 cm; 450 str.; 978-86-7095-260-7;

Prikaz

01.02.20

Bogato nasleđe jugoslovenskog međuratnog feminizma

Knjiženstvo

Bibliografija prvog jugoslovenskog feminističkog časopisa koju su sastavile Jovanka Poljak i Olivera Ivanova (urednica knjige je Jelena Milinković, a urednica serije „Istorija srpske književne periodike“ Stanislava Barać; objavljivanje je omogućila Rekonstrukcija Ženski fond) jedan je od rezultata projekta Uloga srpske periodike u formiranju književnih, kulturnih i nacionalnih obrazaca (178024), odnosno, potprojekta Ženski pokret 2020,[2] u okviru kog je časopis u celini digitalizovan. Digitalizacija časopisa i izrada bibliografije bile su polazišna tačka u obeležavanju značajnog jubileja – stogodišnjice od pokretanja ovog značajnog lista. Naime, od 7. do 9. oktobra 2020. u Institutu za književnost i umetnost organizovan je naučni skup „Časopis Ženski pokret (1920–1938)“, koji je okupio preko 40 istraživač(ic)a, čija će izlaganja biti štampana u zborniku radova.
Uvodni tekst „Ženski pokret (1920–1938): Politika teksta i konteksta“ napisale su Jelena Milinković i Žarka Svirčev. Ovaj rad predstavlja značajan doprinos sagledavanju mesta i značaja časopisa Ženski pokret u okviru jugoslovenske feminističke kontrajavnosti, kao i u okviru onovremene periodičke produkcije. Autorke oslikavaju okvire u kojima je časopis nastao i izlazio (sa pertinentnim ukazivanjem na, između ostalog, takozvano „sučeljavanje radikalizma i konzervativizma“), detaljno predstavljaju rubrike časopisa i navode saradnice i saradnike, podvlačeći transnacionalni karakter glasila. Zatim naročitu pažnju posvećuju sadržaju prvog broja u kome se oslikava njegova programska koncepcija. Akcenat je stavljen i na zastupljenost i ulogu ženske književnosti i književne kritike u časopisu, po čemu se ovaj tekst upisuje u sada već iscrpan korpus radova koji ukazuju na nužnost preispitivanja istorije srpske književnosti i mesta književnica (i književnih kritičarki) u njoj. Jelena Milinković i Žarka Svirčev zaključuju rad odeljcima o recepciji časopisa i o njegovom feminističkom nasleđu, navodeći, kao na početku teksta, na razmišljanje o pitanju aktuelnosti časopisa u skorijoj, burnoj istoriji nekadašnjeg jugoslovenskog prostora, to jest u kontekstu feminizama 90-ih godina na (post)jugoslovenskom prostoru, kao i u sadašnjem trenutku: u klimi repatrijarhalizacije i rastućeg nacionalizma, klerikalizma, militarizma i ksenofobije, glasilo Ženski pokret, smatraju autorke, podseća savremene feminističke figure na raznovrsna polja i načine borbe značajnih prethodnica iz epohe međuratnog građanskog feminizma i na teme koje su i dalje aktuelne i o kojima je nužno i dalje proizvoditi znanje.
Centralni deo knjige organizovan je u šest celina. U tekstu „Bibliografija časopisa Ženski pokret“ Jovanka Poljak i Olivera Ivanova najpre predočavaju osnovne pojedinosti o osnivanju i ciljevima feminističkog Društva za prosvećivanje žene i zaštitu njenih prava, kasnije preimenovanog u Ženski pokret, kako bi potom detaljnije predstavile časopis koji je društvo objavljivalo od 18. 4. 1920. do decembra 1938. godine: od naslova i formata, imena urednika i urednica, članica Književnog odbora, preko periodičnosti izlaženja do širih tema i užih, tematskih brojeva, kao i naslova i sadržaja rubrika. Iscrpna bibliografija, naslovljena „Ženski pokret: organ Društva za prosvećenje žene i zaštitu njenih prava“, koncipirana je dijahronijski – opis građe, koja sadrži ukupno 2554 bibliografske jedinice, prati redosled objavljivanja u časopisu – a na kraju bibliografije nalaze se dva imenska registra, sa imenima i datumima rođenja i smrti autora, priređivač(ic)a, prevoditeljki i prevodilaca priloga, i imenima ličnosti koje su zastupljene kao tema priloga, kao i razrešenim i nerazrešenim inicijalima. Sledi registar naslova, organizovan po azbučnom redu, te predmetni registar, koji, sa izvesnim brojem sređenih tematskih celina, umnogome olakšava upoznavanje sa osnovnom tematskom osom – lokalnom i internacionalnom borbom za političku, pravnu i ekonomsku emancipaciju i adekvatno obrazovanje žena putem zakonskih reformi i organizovanog delovanja kroz feministička udruženja, kongrese, skupove i glasila, kao i sa raznovrsnim sadržajem časopisa (temama poput seksualnog života i morala, slobodne ljubavi i braka, materinstva, abortusa, vanbračnog roditeljstva, i dr.).
Ova sveobuhvatna bibliografija omogućava akademskoj i široj čitalačkoj publici upoznavanje sa radom domaćih i stranih feminističkih organizacija i sa aktivnostima u cilju poboljšanja položaja žena u međuratnoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno, Jugoslaviji, predstavljenim na stranicama glavnih rubrika prvog jugoslovenskog feminističkog časopisa. Takođe, knjiga pruža uvid i u priloge iz svih rubrika te je dragocena za šire razumevanje jugoslovenske društvene i kulturne istorije. Kao takva, od velikog je značaja za istraživanja na poljima ženske političke i kulturne istorije, istorije naravi i svakodnevnog života, međunarodnih feminističkih veza i odjeka, ali i književne recepcije i istorije prevoda.
Željka Janković