knjizara.com
Opstanak čoveka i redukcija sveta
filozofski esej

Nenad Stefanović (autor)

Opstanak čoveka i redukcija sveta
720 din
U korpu

Ovaj spis izlaže promišljanje o ljudskoj sudbini i pokušava da reši tajnu opstanka, posmatrajući čoveka u okvirima sveta, kojim je okružen. Za promenu, u odnosu na uobičajen pristup, koji postulira prve postavke kao aksiomatske, izvodeći nadalje dedukcijom ceo sistem, ovde se koristi induktivan pristup, koji polazi od vidljivijih i transparentnijih kategorija, kojima se pokušava naći uzrok u onom što se ne vidi, ili slabije vidi, sa pokušajem da se u tome nađe i samo objašnjenje. Time je vidlji

v napor da se sve ono što je nepotrebno stavi u zagrade u tom procesu induktivne redukcije i svođenja svega na ono što na dnu ostaje kao bitno, nakon čišćenja od metodološki nepotrebnog taloga, ali u isto vreme i od pokušaja da se nevidljivo objašnjava vidljivim, što bi činilo osnovnu logičku grešku kretanja u krugu.Tako se ono što treba objasniti i naći mu uzrok objašnjava,ne onim što mu smisleno prethodi,već što mu smisleno zahodi.Ovim pristupom,koji iskazuje trud, da bude logički zasnovan,uzroci onog vidljivog u čovekovom postupanju su nađeni u njegovom uterusnom stanju i ontološkoj promeni koja ga uvodi u svet,sa po svoj prilici već donešenim apriorizmom i unapred destiniranim odabirima u krucijalnim stvarima,pred koje je naizgled stavljen,iako se ispostavlja da je izbor već unapred fingiran po njegovoj meri,koju spremno nosi sa sobom od rođenja,ne reflektujući o suprotnosti odabira,kao očito nepovoljnoj za sopstveni opstanak. U takvom okviru se fundiraju kategorije,koje čoveka uzdržavaju u svetskoj okolini,štiteći ga od raspada egzistencije,na jedan,prividno apsurdan način redukovanja tog istog sveta na one pojavnosti koje su mu egzistencijalno prijemčive.Međutim,kako se o svetu i njegovoj biti može reflektirati samo iz jedne ovakve pozicije,sama bit ostaje nesaznata,ili bolje rečeno neosvešćena a možda i saznata, stoga što se ne može dokinuti sredstvima koja se stavljaju u upit,a ona su jedina koja stoje na raspolaganju, te se stoga bit bivstvenog ukazuje jedino kao tajna,viđena tako pod mislenim zvonom u koje je čovek sam sebe dobrovoljno smestio,bez mogućnosti da skloni sebe odatle,jer bi mu za to bila potrebna neka drugačija mislena sredstva, koja ne poseduje,ili ne zna da poseduje.Samim tim, ovaj spis se nadaje kao osebujna dekonstrukcija mišljenja, upozoravajući da je diskurzivan put eo ipso stranputica na svom kraju. Contradictio in adiecto. S druge strane i to je ono što je najbitnije, sloboda čoveka je prepoznata kao njegov krucijalni momenat, koji on unosi u svet svojim rođenjem, pa se način mišljenja i odnos egzistencije prema svetu, nadaju kao ono što je u funkciji te iste slobode, sa permanentnom tendencijom da se ona u svetu restauira kao preduterusno stanje.Kako je nemoguće ni da svet postane uterus,ni da čovek postane fetus, nije ni moguća sloboda u njenom izvornom i bezuslovnom vidu. Ona je jedino moguća kao supstituisano događanje u vidu surogata koji se naziva hedonizam, sa njegovim slojevanjima, u zavisnosti na čemu partipicira, što dozvoljava njegovo prisustvo kako u veri tako i u stvaranju, kao visokim oblicima zahvatanja onog što se naziva duhovno,shvaćenog u čistom obliku, bez značenja koje mu pridaju određene religije, koje ga prilagođavaju svojim potrebama i tako psihologiziraju. Cela drama ovakvog konstituisanja čoveka i njegove egzistencije se odigrava jedino u istoriji, zato što je drugačije tlo nezamislivo, te metafizika, stoga, mora da se objavljuje jedino u njoj kao spoznata okolina za odvijanje projekta slobode, koji sa druge strane ne može da se odvija bez spoznate biti okolnog, što se često vidi kao spoznavanje prirodnih i društvenih zakonitosti. Kako sloboda ne može da se ostvari u svom izvornom obliku, ona se nudi i maskira kao hedonizam, prevashodno u politici, ali zatim i u drugim disciplinama, uključujući veru, stvaranje, zakon i moral i pri tome u politici u vidu njegovih najnižih i najprizemnijih oblika, koji se raspoređuju u populacionom okviru po sistemu proporcije, gde većina dobija procenjeno dovoljno za opstajanje, od takvog hedonizma, da bi manjina dobila njegov apsolut, stoga što ni ona nije izuzeta, poznajući jedino ovakav iskrivljeni i surogatni pojam slobode.To se čini uz pomoć epohalnih tehnologija, koje se ispostavljaju kao sama bit celokupne istorijske procesualnosti. Pri tome se pojmu slobode pridaje temporalnost u obliku istorijskog procesa, u kome se vrši takvo dokidanje i osvajanje, gde se mešaju uslovnosti za nešto sa biti tog nečeg, u ovom slučaju slobode. Ovako korišćen, iskrivljen pojam slobode jedino biva priprema za “novo ropstvo”, kao istorijski projekt, koje je doduše staro koliko i ono poznato, verovatno i starije, s tim što se ovakvo stanje i osećanje slobode paradoksalno ište i od onih koji ga nabacuju i od onih na koje je nabačen, kao sopstvena bit i dovršenost. Time projekt “bitka-pored”, koji, za razliku od “bitka-naspram”, sugeriše koegzistenciju i pomirenost, nasuprot nasrtljivosti i hiperaktivnosti, prema svetu, biva potpuno skrajnut, kao šansa za pomirenje sa sobom i sa istorijom i ostavljen samo pojedincima da ga upražnjavaju, bez vidljive mogućnosti da bi to moglo da predstavlja spas za svakoga, u vidljivoj i kolektivnoj propalosti egzistencija. Pri tome, propalost ne biva uzrokovana nekakvim projektima pojedinaca ili grupa, već ontološkim spontanitetom takvog istorijskog odvijanja, koji ti pojedinci i te grupe prepoznaju kao svoju korist.


Ostali naslovi iz oblasti: Filozofija

Izdavač: Knjižarnica Zlatno runo:Metaphysica; 2018; Broširani povez; latinica; 19 cm; 156 str.; 978-86-7884-227-6;