Oluja

24.06.03 Politika

Velika dela stranih književnosti ne priključuju se korpusu srpske svaki dan, pa je stoga prevod jedne od najpoznatijih kineskih drama u proteklom veku, drame "Oluja" Cao Jua, najznačajnijeg kineskog dramskog pisca 20. veka, označen – na jučerašnjem predstavljanju, u Biblioteci grada Beograda – kao književni i kulturni događaj. Zaslužni za ovaj poduhvat su prevodilac Mirjana Pavlović, izdavačka kuća "Filip Višnjić" i ambasada NR Kine u Beogradu, koja je pružila svesrdnu podršku i značajnu finansijsku pomoć izdanju.

Pojava "Oluje" na srpskom jeziku, reprezentativnog dela moćne kineske kulture, milenijumskih tradicija, prema rečima Jagoša Đuretića, direktora "Filipa Višnjića", plod je i opredeljenja ove kuće da neguje kontakte sa različitim kulturama. Kad je o kineskoj reč, ranije je objavljena i antologija savremene kineske poezije, a želja je da se objavi i istorija NR Kine.

Reči zahvalnosti Đuretić je uputio kineskoj ambasadi i, posebno, ambasadoru Ven Siguiju, uglednom gostu i učesniku jučerašnje promocije. Takođe, ćerki pisca "Oluje" Cao Jua, koji je živeo do pred kraj minulog veka (1910–1996), Van Fang, koja je, kao naslednica, besplatno ustupila izdavačka prava, a na žalost, ovaj put nije mogla da dođe u Beograd. Reči pune hvale, naravno, upućene su prevodiocu dela, autoru i izvanrednog pogovora.

Novi put

Veng Sigui, ambasador Kine u Beogradu, besedeći na odličnom srpskom jeziku, nije krio zadovoljstvo što, kaže, ima još jednu priliku da se nalazi među prijateljima, posebno, ovako svečanim povodom, prevodom na srpski velikog dela čuvenog kineskog pisca, koji je "čak, otključao novi put naših drama".

Čestitajući Mirjani Pavlović na prevodu jednog remek- dela, kao i izdavačkoj kući na velikom poduhvatu, ambasador Kine u Beogradu Ven Sigui istakao je da je izdavanje ove knjige izraz i rezultat tradicionalne saradnje dveju kultura, kineske i srpske, i obećao da će se ona nastaviti, između ostalog, objavljivanjem novih knjiga.

Prema rečima prof. Mihajla Pantića, urednika kultne biblioteka "Filipa Višnjića", edicije "Albatros", koja će ove godine proslaviti svoj stoti naslov, za srpske čitaoce pojava "Oluje" je lepo iznenađenje, i važan trenutak, pre svega, "što je to više nego dobra knjiga, koja zavređuje svu našu pažnju". Štaviše, jedna od onih koja je dobra ne samo za izvođenje, već i za čitanje.

Intrigantna drama

Ukazujući na njenu komplementarnost sa evropskom dramom prve četvrtine 20. veka, kroz proces individualizacije likova i proces vrlo složenih socijalno psiholoških motivacija, Mihajlo Pantić "Oluju" preporučuje kao vrlo zanimljivu, vrlo intrigantnu dramu. Situirana u jedan vrlo osetljiv, gotovo neuralgičan socijalni kontekst, drama se bavi jednim od najosetljivijih pitanja, najdelikatnijih i u literaturi od antičkog doba do danas, pitanjem incesta, polnih odnosa između bliskih srodnika.

U stvari, prema rečima Mirjane Pavlović, prevodioca i asistenta na Filološkom fakultetu, motiv incesta u kineskoj književnosti i nije se koristio.Govoreći o piscu i drami, ona je istakla da je reč o najznačajnijem modernom dramskom piscu u Kini, autoru deset drama, među kojima su, uz "Oluju" najznačajnije još i "Svitanje", "Divljina" i "Pekinžanin".

Film i serija

Inače, Cao Ju je književni pseudonim Van Đija Baoa, rođenog i odraslog u feudalnoj aristokratskoj porodici u Tijenđinu. "Oluju" je napisao 1933, sa svega 23 godine, a ona je odmah označila prekretnicu u razvoju moderne kineske drame. Drama u zapadnom smislu reči, sa tragovima grčke tragedije i Ibzenove dramaturgije, finim vezama sa O’Nilom, Čehovom, izrazito poetska, "Oluja" je, ističe Mirjana Pavlović, u punom smislu, kineska drama.

Objavljena 1934. u časopisu, naredne godine izvedena u Tokiju, pa širom Kine, postala je najizvođenija kineska drama, na sceni i danas, a po njoj je, 1936, snimljen nemi film, 80-tih i zvučni, zatim, i rado gledana serija. Prevedena je na više svetskih jezika, izvođena u Rusiji, Americi, Rumuniji, i još nekoliko evropskih zemalja.

Rada Saratlić