Canone inverso

17.09.03 Pobjeda

„Canone inverso”, objavljen u izdanju „Geopoetike”, drugi je roman Paola Maurensiga, jednog od najpoznatijih italijanskih pisaca, koji je u 50-oj godini svjetsku slavu stekao već prvim djelom „La variante Lunenburg”. „Canone inverso” je priča o težnji čovjeka ka besmrtnosti, o projekciji političkog haosa na umjetnost, o odnosu oca i sina... kroz neobično, čudesno prijateljstvo dvojice mladih muzičara na jednoj evropskoj muzičkoj školi, priča koja duboko u sebi krije tajnu o divnoj, čudno izrezbarenoj, staroj violini. Paolo Maurensig je rođen u Italiji 1943. godine. Graditelj je i restaurator starih muzičkih instrumenata, strastveni šahista i muzičar (svira baroknu flautu, violu da gamba i čelo). Po romanu „Canone inverso” 2000. godine snimljen je istoimeni filim sa Gabrijelom Birnom u glavnoj ulozi.

N.Š.

01.01.00

Danas
23.12.2002.

U IZDANJU "GEOPOETIKE"

Muzika kao život
Roman italijanskog pisca Paola Maurensiga sa italijanskog jezika prevela Mirjana Ognjanović

Neke prelepe knjige, jednostavno i bez velike reklame, na čudesni i samo njima znani način stignu do čitalaca. Kada se tako nešto desi, nama preostaje samo da taj nevidljivi trenutak konstatujemo. Poput ovog sada: roman "Kanone inverso" italijanskog pisca Paola Maurensiga, u izdanju "Geopoetike", muzikom reči začarao je čitaoce, probivši se u vrh čitanosti u beogradskim knjižarama.

Naravno, prvi opčinjeni ovom pričom o dva dečka, muzičara, čiji se dani u poznatoj muzičkoj školi pletu oko stare, neobično izrezbarene violine, bila je prevodilac Mirjana Ognjanović, koja će nam reći: "Volim da mislim da je bilo neizbežno da baš ja prevedem priču o ,obrnutom kanonu?, jer je to knjiga o muzici. I sama sam nekada bila njoj posvećena kao student jedne stare škole muzike koja se igrom slučaja nalazila upravo u Italiji. A ,Kanone inverso? je očaravajuća i zanosna povest o tome kako muzika lako uspeva da opčini i odvuče čoveka u svoj, neosporno postojeći, paralelni univerzum".

Govoreći o ovom delu koje je prevela sa italijanskog jezika, Mirjana Ognjanović kaže da Paolo Maurensig u njemu postavlja niz veoma jednostavnih, a istovremeno neobičnih pitanja. Između ostalih i ono koje za nas može biti posebno zanimljivo: "Da li jednu tako snažnu i krajnje ličnu strast kao što je ljubav prema muzici mogu da unište surove političke prilike?"

I kao što mnoge knjige dođu do naših ruku čistom igrom slučaja, tako je i Maurensigov roman, prema kojem je 2000. godine snimljen i istoimeni film sa Gabrijelom Birnom u glavnoj ulozi, u ruke Mirjane Ognjanović stigao od prijatelja Velje Pavlovića, i to u "prevodu prevoda". Naime, "Kanone inverso" bio je preveden već na engleski, i u SAD ga je objavio ugledni izdavač "Henri Holt". U Italiji, za to vreme, doživeo je deset izdanja! Za ovu posebnu, nekonvencionalno pisanu, a opet staromodnu "napetu i tajanstvenu gotsku priču koja se vrti oko Bahove ,Čakone? i ukletog violiniste", kako nam priča Mirjana Ognjanović, trebalo je samo naći kod nas izdavača koji bi imao dovoljno sluha. A ko bi, ako ne "Geopoetika" - Vladislav Bajac, i urednica Jasna Novakov - taj sluh imala, i to "na prvi takt", otkriva nam prevodilac.

Muzika u prozi Paola Maurensiga dotakla je čitaoce na nedavnom Beogradskom sajmu knjiga. Ovaj pisac, rođen 1943. godine, koji je tek sa 50 godina napisao prvi roman "La variante Lunenburg" (odmah proglašen književnim događajem), a sa drugim, "Kanone inverso" postigao svetsku slavu, kao da sugeriše da nam muzika najviše može pomoći da pronađemo smisao u većini stvari. Da li zato i prevodilac Mirjana Ognjanović podseća da su za Dantea raj i muzika sinonimi? I zar to nije i najbolja preporuka za roman "Kanone inverso" Paola Maurensiga, čoveka koji se danas, pored pisanja knjiga, i dalje bavi restaurisanjem starih muzičkih instrumenata, svira violu da gamba, igra šah. I kloni se javnosti.

A. C.

01.01.00

Dnevnik
19.02.2003.

BESTSELERI
Pitko o savršenstvu
Paolo Maurensing: Canone Inverso; Geopoetika 2002; Prevod sa italijanskog: Mirjana Ognjenović

Malo je pisaca koji mogu čitaoca da drže na ivici iščekivanja, da celim tokom romana kod njega ne smanjuju uzbuđenje i neizvesnost. Jedan od takvih je svakako Paolo Maurensig, čija se druga knjiga prošle jeseni pojavila u izdanju beogradske Geopoetike. Canone Inverso je roman o muzici, o odrastanju, o odnosu pojedinca i porodice, o besmislu umetnosti pred krupnim političkim događajima. U njemu se tri priče nižu jedna unutar druge, da bi se na kraju sve tri na čudan i zanimljiv način povezale u skladnu i tajanstvenu celinu.
Paolo Maurensig je rođen 1943. godine u Italiji. Strastveni muzičar, graditelj i restaurator starih muzičkih instrumenata, svoje dve pasije preneo je i u ovu knjigu. NJegov prvi roman, La variante Lunenburg, koji je objavio tek u 50. godini života, proglašena je književnim događajem u Italiji. Po drugoj je pre dve godine snimljen istoimeni igrani film sa Gabrielom Birnom u glavnoj ulozi. Canone Inverso označava muzički kanon u kojem se svi intervali u imitaciji teme obrću: uzlazni postaju silazni, i obrnuto. Kao što odnos glavnog junaka sa svojim alter egom sa početnog oduševljenja silazi u zavist i nerazumevanje, tako se i tok i mogući ishod priče nekoliko puta burno i neočekivano obrće.
Bogati industrijalac na aukciji kupuje dragocenu i čudno izrezbarenu staru violinu. U njegovu hotelsku sobu ubrzo zatim uleće čovek koji želi da je otkupi. Nakon što biva odbijen, objašnjava zašto je toliko želi. U priči koja sledi on pripoveda o tajanstvenom virtuozu koga pod čudnim okolnostima upoznaje jedne večeri u bečkoj kafani. Vrhunski majstor luta po barovima i na violini marke Štajner izvodi muzičke bravure. Jene Varga, misteriozni violinista, pred svojim novim poznanikom odmotava svoju neuobičajenu biografiju, od siromašnog detinjstva, preko najstrože discipline Kolegium Muzikuma gde provodi pet godina, poznanstva sa čuvenom violinistkinjom u koju se zaljubljuje, neodoljive privlačnosti a zatim razdora sa najboljim drugom, austrijskim plemićem Kunom Blauom, do opšte pomame koja prethodi Drugom svetskom ratu i mobilizaciji. Maurensigov neosporni dar za vođenje priče vodi nas kroz nekoliko napetih epizoda i mnoštvo iznenađenja koji oduzimaju dah.
Pred nama se po kompoziciji i temama ne nalazi postmodernistički roman; pre bi se moglo reći da se autorovi književni ideali nalaze negde na prelazu iz pretprošlog u prošli vek. Ali po veštini pripovedanja i talentu za izazivanje uzbuđenja Maurensig ni malo ne zaostaje za Agatom Kristi ili Arturom Konanom Dojlom čije su nove knjige tadašnji čitaoci ponekad čekali sa više nestrpljenja nego rođenje sopstvenog deteta.
?Zašto je, upitaćete se Vi, čovek koji je na takav majstorski način ovladao violinom, završio kao putujući svirač po birtijama i krčmama??, otpočinje svoju priču Jene Varga. ?Razumljiva znatiželja. A odgovor je jednostavan: zbog ambicije. Zbog neodoljive, uništavajuće želje da se dostigne savršenstvo. Ali šta je uopšte savršenstvo? To je tačka ispadanja sa staze bez kraja, meta što se stalno pomera ispred nas, poslednji stepenik kružnih stepenica.$ U potrazi za savršenstvom, Varga otvara još jednu ključnu temu ove knjige: besmrtnost. O besmrtnosti u dvorcu Blauovih raspravljaju jedan naučnik, jedan sveštenik i jedan političar. Baron Blau, koji se u razgovor retko uključuje, smatra da se besmrtnost nalazi u istoriji, da nju dostižemo vraćanjem u prošlost, uranjajući u svoje nasleđe i poreklo. Takav pogled veliki je udarac za mladog Jenea, odraslog na selu, koji čak ni svoga oca nikada nije upoznao. On savršenstvo nazire samo dok drži svoj instrument i na njemu stvara zvuke koji ga približuju večnom.
Posle Justejna Gordera, Pola Ostera i Pavela Krusanova, Geopoetika nam predstavlja još jednog savremenog klasika. I posle nordijskog, anglo-saksonskog i ruskog senzibiliteta, pred nama se u istoj ediciji, preko nezasite mašte jednog Mediteranca, otvara barokni svet srednje Evrope, svet valcera, buržoaskog intelektualizma i prosvećenog apsolutizma. Knjiga se čita u jednom dahu. Takvih je danas sve manje.

Svetozar Poštić

01.01.00

Danas
19.10.2002.

CANONE INVERSO

"Canone inverso" Paola Maurensinga je roman koji je za Sajam knjiga objavila Geopoetika, u ediciji "Svet proze". Ovo je drugi Maurensingov roman, koji je vec sa svojim prvim delom stekao svetsku slavu. Do tada se bavio gradnjom i restauriranjem starih muzickih instrumenata, sahom i muzikom. Sve ove pisceve strasti skriveni su izvor i njegove literarne inspiracije."Canone inverso" je roman-fuga, u kome se na fonu tajne o divnoj i cudnoj staroj, izrezbarenoj violini, barokno pripoveda o neobicnom odnosu dvojice decaka, mladih muzicara. Takodje, "Canone inverso" ne preispituje samo rukavce i lavirinte kojima lutaju povezani tajna i prijateljstvo, vec i sve uticaje politike na umetnost i umetnike, kao i smisao i mogucnost osmisljavanja zivota kroz ljubav i umetnost. Zvuci barokne flaute, viole da gamba i cela, podsvest su ovog romana, a to su i piscevi omiljeni instrumenti kojima vlada.
Po ovom romanu snimljen je 2000. godine film sa Gabrijelom Birnom u glavnoj ulozi, a roman je sa italijanskog prevela Mirjana Ognjanovic.

Sanja Domazet