Staljin : život jednog vođe

10.04.22 Politika

Knjiga Olega Hlevnjuka „Staljin. Život jednog vođe”, nedavno je objavljena u izdanju „Arhipelaga”, u istoriografskoj ediciji „Vreme i priča” i u prevodu Gorana Živkovića.
Ovo kapitalno delo moderne istoriografije u kritici se često pominje kao najbolja Staljinova biografija.
„Uzbudljiva kao vrhunski istorijski roman, knjiga Olega Hlevnjuka je dragocena za razumevanje jednog čoveka, jednog vremena, jedne ideologije i jednog modela vlasti. Nastala na osnovu dugogodišnjih istraživanja, a dobrim delom i zahvaljujući dokumentima iz arhiva otvorenih u proteklih trideset godina, knjiga prati Staljinov život od ranog detinjstva, školovanja i ulaska u komunistički pokret, vremena zatvora u Sibiru i ilegalnog rada, preko Oktobarske revolucije i godina Lenjinove vlasti, Lenjinove smrti i ogorčene borbe za vlast u vrhu SSSR, čistki i montiranih procesa, širenja vlasti i kontrole nad čitavim društvom i državom, vremena zatvora i gulaga, Sibira i prinudnog otkupa, Drugog svetskog rata i posleratnih godina vlasti, sve do Staljinove smrti i prvih dana, nedelja, meseci i godina posle toga”, ističe izdavač.
Opisujući Staljinov život i karakter, pogled na svet i mehanizam vladanja, surovost vladara i njegove namere, Hlevnjuk je istovremeno napisao nezaobilaznu istoriju Rusije i Sovjetskog Saveza u doba Staljina.
– Prijatnom čitanju možda će odgovarati i sama struktura knjige. U svakom slučaju, ja sam težio tome. Dva međusobno povezana sloja Staljinove biografije (uzastopni događaji njegovog života i opšte karakteristike njegove ličnosti i političkog režima) teško su se povezivala u hronološki niz odeljaka i paragrafa. I tada je nastala ideja o dva teksta, o svojevrsnoj matrjoški. Jedan tekst istražuje Staljinovu ličnost i njegov sistem vlasti na pozadini poslednjih dana njegovog života. Drugi uobičajeno hronološki sledi osnovne faze vođine biografije. Trudio sam se da oba ova načina budu podjednako prijemčiva – kaže Oleg Hlevnjuk povodom knjige o Staljinu.
Hlevnjuk u ovoj knjizi odgovara na važna pitanja: Kako je Staljin došao na vlast? Kako je pobedio svoje protivnike u nekoliko ciklusa borbe za vlast? Kako je pod svojom apsolutnom kontrolom držao tako veliku zemlju u dugom periodu? Kako je vladao i u šta je verovao? Kakvi su mu bili planovi i namere? Ko su mu bili protivnici i kako se odnosio prema njima?
Oleg Vitaljevič Hlevnjuk (1959), jedan od vodećih ruskih istoričara 20. veka, posebno je posvećen istoriji sovjetske epohe i istoriji staljinizma. Od 2011. godine profesor je Katedre za rusku istoriju 20. i 21. veka Istorijskog fakulteta Moskovskog državnog univerziteta. Od 2014. godine radi kao vodeći naučni saradnik u Međunarodnom centru za istoriju i sociologiju Drugog svetskog rata, i kao profesor na Katedri za istoriju Fakulteta humanističkih nauka Visoke škole ekonomije. Hlevnjuk je glavni stručnjak Državnog arhiva Ruske Federacije.

M. V.