Britanija i Srbija - kontakti, veze i odnosi 1700-1860.

11.04.15 Politika

Knjiga Veselina Kostića „Britanija i Srbija: kontakti, veze i odnosi: 1700–1860”, kapitalno delo iz istorije kulture, političkih i društvenih odnosa, objavljena je nedavno u izdanju „Arhipelaga” u novoj ediciji „Kultura i edicija”. Na više od 530 strana, Kostić iscrpno otkriva srpsko-britanske kontakte, veze i odnose u 18. i 19. veku od onih koje su stvarali vojnici, počev od prvih britanskih najamnika u srpskim krajevima, do onih koje su stvarali putnici i avanturisti, pisci i putopisci, diplomate i specijalni izaslanici i agenti.
Veselin Kostić (1931), anglista, istoričar književnosti i kulture, poznati je šekspirolog. Od 1956. do 1996. predavao je englesku književnost na Filološkom fakultetu u Beogradu. Objavio je više knjiga iz istorije engleske književnosti. Drugo područje proučavanja Veselina Kostića su južnoslovensko-engleske kulturne i druge veze. Kostić je preveo sa engleskog ili na engleski jezik oko 40 knjiga. Dobitnik je i nagrade „Miloš Đurić” za najbolji prevod iz oblasti esejistike u 2005. godini i nagrade za životno delo Udruženja književnih prevodilaca Srbije (2006).
Knjiga „Britanija i Srbija: kontakti, veze i odnosi: 1700–1860”, ističe Gojko Božović, osnivač „Arhipelaga”, uzbudljiva je priča o putovanjima na Istok i stvaranju slike o Srbiji i Istoku, o književnim i kulturnim vezama, kao i o srpskim motivima u engleskoj književnosti.
– Kostić je jedini čovek u našoj kulturi koji je u ovom trenutku mogao da napiše ovakvu knjigu – rekao je novinarima Gojko Božović, glavni urednik „Arhipelaga”.
Kostićeva knjiga otkriva zašto su u engleskoj književnosti i kulturi u 18. i 19. veku nastajali romani, opera, pozorišne drame i predstave i pesme o Beogradu, o opsadi Beograda, o Karađorđu ili o junaštvu erla od Kroforda u bici kod Grocke 1741. godine.
– Priča o ranim vezama između stanovnika Velike Britanije i žitelja u srpskim krajevima složenija je nego što bi se to moglo u prvi mah pretpostaviti. Priča o motivima zbog kojih su ljudi s dalekih britanskih ostrva u ovo vreme prolazili kroz krajeve današnje Srbije ili boravili u njima složena je i razlikuje se od razdoblja do razdoblja. Samo britanski putnici – a oni su ređi od nemačkih ili francuskih – čine veliku i šaroliku galeriju. Među njima, kao što ćemo videti, nalazimo pobožne vernike na putu u Svetu zemlju, trgovce u potrazi za novim tržištima, radoznale duhove željne da se upoznaju s turskom civilizacijom ili životom na rubnim područjima hrišćanskog sveta, naučnike, sveštenike, diplomate, špijune, pustolove ili jednostavno ljude koji nisu mogli da se skrase na jednom mestu. Jednu malo poznatu, ali možda najbrojniju grupu ljudi iz Britanije koji su se u ovom razdoblju našli u našim krajevima činili su profesionalni vojnici. Neke je dovodio pustolovni duh, neke teške prilike u sopstvenoj zemlji, neke želja da ovladaju onim što kapetan Fluelin u Šekspirovom „Henriju Petom” naziva disciplinama rata, neke težnja da se istaknu hrabrošću i steknu ugled među savremenicima, a mnoge izgledi za zaradu i ratni plen – objašnjava dr Veselin Kostić.
Z. R.