Doktor Jovan Deretić (22. januar 1934, Orovac (Orahovac) kod Trebinja – 16. mart 2002, Beograd), istoričar književnosti, dekan i redovni profesor Filološkog fakulteta u Beogradu. Školovao se u rodnom mestu, Vrbasu i Beogradu, gde je diplomirao i doktorirao. Doktorsku disertaciju pod nazivom Kompozicija Gorskog vijenca odbranio je na Filološkom fakultetu u Beogradu 1966. godine, gde je 1958. završio osnovne studije na katedri za Jugoslovenske književnosti i opštu književnost. Profesionalnu karijeru započeo je 1962. godine na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, gde je kao redovni profesor predavao Srpsku književnost XVIII i XIX veka, Novu jugoslovensku književnost i Kulturnu istoriju Srba, a tokom stručnog usavršavanja na Univerzitetu u Strazburu, započeo je rad na više svojih kasnije objavljenih knjiga. Od 1970. do 1971. bio je gostujući predavač na Filološkom fakultetu u Lenjingradu, od 1972. do 1987. odgovorni urednik časopisa Književna istorija i jedan od njegovih osnivača. Od 1975. do 1977. bio je prodekan Filološkog fakulteta, od 1980. do 1984. predsednik Društva za srpskohrvatski jezik i književnost, od 1981. do 1983. dekan Filološkog fakulteta, a od 1988. do 1990. upravnik Međunarodnog slavističkog centra. Od 1990. do 1992. bio je gostujući predavač na Hankuk univerzitetu u Seulu, a od 1992. do 1994. predsednik Društva za srpski jezik i književnost. Od 1997. do 2002. bio je i odgovorni urednik časopisa Svet reči. Autor je više značajnih knjiga i studija iz srpske književnosti i pisac jedine celovite istorije srpske književnosti.
19.08.11 Danas
Kulturna istorija Srba prof. Jovana Deretića
Kulturna istorija Srba prof. Jovana Deretića (1934-2002), jednog od ovdašnjih najznačajnijih istoričara književnosti, predstavlja sveobuhvatnu sintezu osnovnih znanja iz istorije i drugih grana kulture srpskoga naroda, ali i predložak za razumevanje kulturnoistorijske pozadine književnosti u pojedinim razdobljima, kažu urednici u izdavačkom preduzeću Evro-Giunti, čiji pečat stoji na koricama Kulturne istorije Srba.
„Ova knjiga sadrži predavanja koja sam držao studentima Filološkog fakulteta u Beogradu i Kragujevcu u vremenu od 1993/94. do 2000/01. školske godine. Naknadno su dodati samo odeljci ia književnosti, i to sasvim ukratko“, navodi, između ostalog, autor u peredgovoru za Kulturnu istoriju Srba.
Reč je o jedinstvenoj knjizi od neprocenjivog značaja za istoriju srpske kulture i književnosti, koja je po prvi put od svog objavljivanja potkrepljena velikim brojem slika i fotografija spomenika kulture, manastira, fresaka, kompozicija i mnogih drugih značajnih tekovina viševekovne kulturne istorije Srba.
Polazeći od osobenosti geografskog prostora, dolaska Starih Slovena na Balkan, srpske kulture u ranom srednjem veku, formiranja srpske političke i kulturne individualnosti (Sveti Sava, Stefan Nemanja), zadužbinarstva i zidanja manastira, uticaja Vizantije na srpsku kulturu, autor se bavi počecima prava, arhitekturom, slikarstvom i književnošću, najznačajnijim manastirima i crkvama, narodnom religijom i osobenostima naše kulture od doba kralja Milutina, Stefana Dečanskog i Stefana Dušana, preko poznog srednjeg veka, turskih osvajanja, građanske kulture, najznačajnijih književnih pravaca sve do međuratnog razdoblja i savremene kulture do druge polovine XX veka.
K. D.
