Život sa trolovima I i II - Priručnik za decu svih uzrasta

08.07.06

Neobična,bogata i multidisciplinarna biografija doktora filozofije , vanredne profesorke i prodekana za nauku Fakulteta dramskih umjetnosti u Beogradu, Divne Vuksanović govori nam da neko za svojih 41 godinu uspije da uradi toliko stvari za koje je nekome potrebno više života. Divna Vuksanović doktorirala je sa 32 godine kao najmlađi doktor filozofskih nauka od osnivanja Filozofskog fakulteta u Beogradu i odbranila doktorsku disertaciju pod nazivom "Barokni duh u savremenoj filozofiji: Benjamin, Adorno, Bloh". Do sada je objavila 11 knjiga od kojih su četiri bile bestseleri.

Završili ste dva fakulteta: na Fakultetu dramskih umjetnosti u Beogradu diplomirali ste na odsjeku za organizaciju scenskih i kulturno-umjetničkih djelatonosti, a potom i filozofiju na Filozofskom fakultetu.
-Za razliku od predrasuda većine filozofski neobrazovanih ljudi koji imaju, kako mi se čini, veoma mutnu predstavu o tome šta je filozofija (vezujući ovaj pojam, sasvim pogrešno, za svijet dosade, apstrakcija i beskorisnih refleksija), Vi imate poptuno drugačiji stav.Moj stav o filozofiji oblikuje jedna istinska erotska pobuda – koju još od antičkih vremena karakteriše ljubav ka mudrosti kao osnovi života. Naime, savremeni potrošački stil života, koji sve više zahvata i našu stvarnost, djelujući, prije svega, putem medija masovnih komunikacija i ispraznih reklamnih matrica, kao i svih ostalih fantoma postinformatičkog doba, u mom slučaju, zamijenjen je stilom života koji je još Aristotel promovisao kao vita contemplativa, a koji podrazumeva refleksivno-kritički odnos prema okruženju, kao i životnu praksu koja iz ovakvog stava posljedično proističe. Biti filozofesa danas ne znači ništa drugo do ono što je prije više vjekova naznačilo “faustovsko zvanje” doktora filozofije, koji svojevoljno paktira s demonskim silama znanja, u potrazi za istinom, i to po bilo koju cijenu. Po mom mišljenju, “bavljenje” filozofijom je, dakle, temeljni životni izbor, egzistencijalni stav ili-ili, a ne neka “profesionalna”, odnosno ritualna univerzitetska forma koju ispunjavaju lokalni “mudraci”, državni činovnici ili sljedbenici naučne, pedagoške, teološke ili bilo koje druge vrste dogmatike, uspostavljajući različite institucije filozofskog života, a bez kritičkog odnosa prema njima. U tom smislu, filozofirati znači staviti mišljenje na probu, ali i sam život na kocku, jer je, u današnjem vremenu, čini mi se, kao i nekada, u Sokratovo doba, mišljenje, uz umjetnosti i imaginaciju, jedno od posljednjih uporišta subverzije porobljene stvarnosti.

Prodekan ste za nauku na FDU u Beogradu. Koja je osnovna dilema koja se pojavila kada je trebalo da prihatite ovu funkciju, koja podrazumijeva, osim upravljačkih veština i znanja i posao vođenja Naučnog vijeća Fakulteta, kao i rukovodeće mjesto na Institutu za pozorište, film, radio i televiziju FDU u Beogradu?
- Šta je, u stvari, nauka danas, i kako strateški podsticati njen rast i razvoj, pogotovo u sferama koje su vezane za različite, a pokatkad i konkurentske teorije umjetnosti i medija, kao i interdisciplinarna istraživanja u srodnim naučnim oblastima. U ovom smislu riječi, najizazovniji posao bio je intenzivirati projektnu i izdavačku djelatnost Instituta, napraviti od njega mjesto koje će omogućiti da se tu okupljaju stručnjaci različitih profila, koji zajednički rade, uzajamno se inspirišu i kreiraju jedan poseban ambijent, pogodan za naučni život koji podržava stvaralačku praksu u oblasti dramskih umetnosti i medija.

Imate intezivnu saradnju sa Nansen dijalog centrom u Podgorici i rekli ste mi da vam je to jedno od omiljenih mjesta. Da li će se ta saradnja još više intezivirati i sa kime još sarađujete u Crnoj Gori?
-Pa, moje omiljeno mesto u Crnoj Gori je, osim Budve i njenih zeleno-plavih prostranstava, i Bioča, mesta mog porijekla, Nansen dijalog centar – kutak za igru, toleranciju i učenje o dijalogu, gde uvijek iznova, unutar različitih projekata, kreativnih radionica i zanimljivih tribina i predavanja, susretnem mnogo meni dragih ljudi s kojima se družim, ali i profesionalno sarađujem. Prilikom mog posljednjeg boravka u Crnoj Gori, gostovala sam i na novopokrenutoj “Atlas” televiziji, a načelno vodila razgovore i u vezi s uspostavljanjem saradnje sa Fakultetom za vizuelne umjetnosti u Podgorici, čiji je koncept studija, po mom shvatanju, vrlo interesantno artikulisan.

Prva “profesija”, za koju ste se školovala, i kojom ste se bavili desetak godina kako na Univerzitetu umjetnosti, tako i u praksi – jeste Menayment u kulturi.
-Iako menayment “definišem” kao kreativno upravljanje stvarnošću, a ne isključivo biznis-strategiju, moram da priznam da sam, učestvujući, bilo kao autorka, edukatorka, implementatorka, ili evaluatorka različitih projekata koji se tiču kreiranja strategija kulturnog razvoja na raznim nivoima odlučivanja, brendiranja i danas ambivalentna prema ovim temama, koje u podjednakoj mjeri golicaju moju radoznalost i imaginaciju, ali i podstiču moj kritički angažman prema svijetu menaymenta i marketinga, PR-a i medija, dovodeći me, uvijek iznova, u nedoumicu čime se to, zapravo, bavim i koliko je to uopšte “moj svijet”.

Ovih dana završavate rukopis vaše nove knjige čiji je radni naslov: “Uvod u filozofiju medija: ontologija, estetika, kritika”, koja će se, najkasnije do kraja godine, pojaviti u štampi, a ujedno ste i urednica edicije “Multimedija” izdavačke kuće “Clio”
-Da, izdavačka kuća Clio je nedavno objavila kapitalno delo iz ove oblasti “Uvod u studije medija” koje, svakako, preporučujem za ozbiljno proučavanje, kako ekspertima, tako i svima onima koji su zainteresovani za ovaj domen istraživanja. I inače, mislim da se ono što su Hegel i Moren nazvali “duhom vremena” danas razrešava na terenu filozofije medija, te tako, volim da se bavim ovom tematikom, kao ključnom u pokušaju razumijevanja tokova savremenog života.

Moj stvarni život

Trolovi su bitan segment Vašeg življenja i stvaralaštva. Do sada ste objavila seriju od četiri knjige o trolovima (“Život s trolovima I i II”, “Štipaljka u hulahopkama” i “Lezi mi na leđa, trole!”), od kojih je prva bestseler, a sve u izdanju “Narodne knjige” iz Beograda, uz , kako Vi kažete, uredničku i prijateljsku podršku Vase Pavkovića, odnosno Vastrolija Egipatskog, velikog zaštitnika patuljastih duhova iz knjige.
-Trolovi, mitska bića porijeklom sa Sjevera, predstavljaju jednu od mojih najvećih opsesija: vidim ih svuda – baš kao i svako dijete koje ne želi da odraste i njeguje svijet ludorija na sebi svojstven način. Naravno, ova izdanja savremenih bajki za djecu i odrasle, ujedno čine i moj stvarni život, u kome se pojavljuju i svi meni dragi ljudi, bilo u liku trolova, ili prijatelja glavnih junakinja i junaka mog života, pretočenog u rukopis knjige. Ostale knjige koje sam objavila su, uglavnom, zbirke poezije, poetske i mikro-proze, te kratkih priča, eseja i teorijskih radova iz oblasti estetike i savremene filozofije.

Maja Đurić Đorđević