Italijanski književnik Salvatore Sata (1902-1975) rođen je u Nuoru, malom mestu na Sardiniji. Uvaženi pravnik, profesor na univerzitetima u Padovi, Đenovi i Trstu, autor brojnih stručnih i naučnih radova, za života je ostao nepoznat kao književni stvaralac. Zahvaljujući piščevoj porodici posthumno su objavljena njegova prozna dela koja su doživela veliki uspeh. Najznačajnija među njima, Sudnji dan, De profundis (1980), La veranda (1981) i Il mistero del proceso (1994), prevedena su na više svetskih jezika.
09.04.05 Danas
Istorija sardinijske porodice
Sudnji dan, Salvatore Sata
Rođen 1902. godine u Nuoru, malom mestu u Sardiniji, Sata je bio uvaženi pravnik, profesor na univerzitetima u Padovi, Đenovi i Trstu, autor brojnih stručnih i naučnih radova, ali za života nepoznat kao pisac. Tokom svoje uspešne karijere seli se prvo u Milano, a potom i u Rim, gde posle njegove smrti 1975. godine, porodica pronalazi rukopise romana, koje daje izdavačima. Tako se u periodu od sedamdesetih do devedesetih posthumno objavljuje više Satinih romana, koji doživljavaju veliki uspeh kod čitalaca.
Kao mlad Sata je proveo dve godine u sanatorijumu zbog bolesti, gde piše roman "La veranda", knjigu o svojoj patnji i patnji uopšte. Između 1944. i 1945. godine piše "De profundis", posleratnu refleksiju o negativnom iskustvu akumuliranom tokom ratnih godina.Roman "Sudnji dan" kod nas je nedavno objavila izdavačka kuća Clio, a sa italijanskog je prevela Ana Marković. O ovom romanu autor je promišljao više od trideset godina, počeo je da ga piše 1970. godine, a konačnu verziju napisao je tokom poslednje četiri godine svog života. U njemu se pripoveda istorija sardinijske porodice Sana Karboni, krajem devetnaestog i tokom prvih decenija dvadesetog veka. Živi i mrtvi, nevini i prestupnici, vraćaju se u sećanje pripovedača, uhode ga kao utvare, tražeći ne samo da ih oživi, već i da im sudi. Čin suđenja ima i religiozne implikacije, kao preuzimanje velike odgovornosti, drama odlučivanja.
Kako autor nije održavao kontakte ni sa piscima, ni sa književnim grupama, moglo bi se očekivati da nije bio u toku sa najnovijim književnim pravcima. Njegovo pripovedanje svojom modernošću opovrgava takve pretpostavke - ono ne teče linearno, likovi se pojavljuju u svesti pripovedača pomoću tehnike toka svesti, a autor dosta koristi i dostignuća psihologije u analizi karaktera.
T.S.
