Putopisi srpske avangarde

30.05.05 Politika

Knjiga „Putopisi srpske avangarde” Slađane Jaćimović, koja je objavljena u „Maloj biblioteci” Srpske književne zadruge iz Beograda, prema autorkinim rečima „istražuje i tumači jedan dosad nedovoljno ispitani, a značajni segment srpske književnosti, koji se formirao u vreme jakih međuratnih, avangardnih previranja.”
– Žanr putopisa, koji je u prethodnim epohama ostajao u senci, u avangardi dostiže vrhunac, a pišu ga najznačajniji pisci Miloš Crnjanski, Rastko Petrović, Stanislav Krakov, Stanislav Vinaver, Dragiša Vasić, Rade Drainac. Reč je o izuzetnim delima, koja predstavljaju i same autore i epohu kojoj pripadaju. Putopisi srpske avangarde ukrštaju moderna evropska iskustva kubizma, futurizma, nadrealizma, ekspresionizma, a istovremeno, najbolji od njih imaju najdublji oslonac u nacionalnoj kulturi. Tekstovi Miloša Crnjanskog o srpskim grobljima na Krfu, Stanislava Krakova o kratkom nacionalnom pamćenju i brzom zaboravu („Kroz Južnu Srbiju”), putopisi iz Makedonije Rastka Petrovića, kao i celokupan opus ovih pisaca, svedoče o jedinstvu najmodernijeg književnog senzibiliteta, rekla je Slađana Jaćimović.
Autorkin stav deli i prof. dr Aleksandar Jovanović, uz mišljenje da je putopis jedan od najznačajnijih književnih žanrova u srpskoj književnosti posle Prvog svetskog rata i da nema avangardnog pisca koji se u njemu nije ogledao, objedinjujući putopisom ne samo druge žanrove, već izlažući i svoje književne manifeste. Takođe, prema rečima prof. dr Jovanovića, prvom knjigom Slađane Jaćimović, koja je stalno prisutna u našim književnim časopisima, dobili smo vrsnog tumača koji jasno i precizno obuhvata bitnost pojave o kojoj piše.

M. V.