01.01.00
Politika
04.11.2002.
NOVO U KNJIŽARSKIM IZLOZIMA
Neobične magične stepenice
Roman Vesne Janković. - Traganje za pozorištem Jovana Hristića. - Romani Gorana Tribusona. - Knjiga nekrologa. - Nove knjige Branke Radovanović i Radmile Vasiljević
Iako je živela (i živi) u dalekom svetu (od Njujorka do Budimpešte i Milana), Vesna Janković inspiraciju za svoje knjige uglavnom nalazi u rodnom Beogradu. Prozni i dramski pisac (njen dramski prvenac "Mravinjak" prikazivan je krajem sedamdesetih godina sa velikim uspehom u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, u režiji Branka Pleše), svoj treći roman nazvala je "Magične stepenice" (izdavač "Prosveta"), a jedan od urednika Milisav Savić kaže:
"Roman ?Magične stepenice? na fascinantan, neobično duhovit i poetičan način govori o ljudskim sudbinama, atmosferi i odnosima u Beogradu posle Drugog svetskog rata. Novo vreme je nekome donelo sreću, nekoga je uništilo, a mnogi su se prilagodili. A svi oni moraju da žive zajedno..".
O toj tišini zrelog leta u Beogradu govori ovaj roman spisateljice čiji su dar davno uočili i isticali pisci prvog reda, kao što su B. M. Mihiz ili Danilo Kiš, a na koricama knjige je reprodukcija prelepog akvarela znamenitog antropologa Vladimira Dvornikovića - devojčica Vesna Janković u cvetnoj bašti...
Stapar - priče i junaci
Odu svome selu - Staparu, na severu Bačke, nedaleko od Sombora, sačinili su Miroslav Božin i Branislav Ćurčić objavivši knjigu "Stapar - priče i junaci". Prvi je ugledni ekonomista u Novom Sadu, a drugi ugledni istoričar u Somboru, ali su rođeni Staparci. To je priča o ljudima i događajima ispričana zanimljivo ne samo za Staparce. A selo je nastalo 1752. godine, a u njemu su živeli i žive primerni poljoprivrednici, tkalje predivnih ćilima, sportisti... lepi momci ("Ni milijeg momka od Staparca..".), daroviti pisci, kao što su Miroslav Josić Višnjić, Dinko Davidov, Boško Ivkov...
Drugi deo ove knjige (bogato ilustrovane, začinjene stihovima, kazivanjima...) zove se "Likovi koji se pamte" - to je, u stvari, leksikon: ko je ko u Staparu i iz Stapara.
Narodna biblioteka iz Zrenjanina objavila je dragocenu knjigu "O traganju za pozorištem" Jovana Hristića, nedavno preminulog dramatičara, pesnika i esejiste, dobitnika prestižne nagrade "Todor Manojlović" koju dodeljuje ova kuća. Ova knjiga je neka vrsta intelektualne autobiografije - Hristić piše o godinama učenja i lutanja jednog pozorišnog kritičara, o pozorišnim predstavama i rediteljima, ali i o dramskim piscima, kao što su Ivo Vojnović i Ljubomir Simović.
U Zrenjaninu Biblioteka je objavila i dve knjige Gorana Tribusona (1948, Bjelovar), jednog od najznačajnijih i najzanimljivijih prozaista u Hrvatskoj danas. Tribuson je u Zrenjaninu osamdesetih godina objavio knjigu "Klasici na ekranu", a ove nove dve knjige su u Hrvatskoj izazvale izuzetnu pažnju i hvalu: "Rani dani" govore o tome "kako smo odrastali uz filmove i televiziju", a knjiga "Trava i korov" su njegovi zapisi o odrastanju - knjiga je doživela četiri izdanja za veoma kratko vreme!
Ponoćni svatovi
Branka Radovanović, pisac i profesor, stvara jedinstvene knjige - neumorno traga za narodnim predanjima o ljudima i događajima srpske prošlosti i pretače u prozno štivo. Tako su nastale njene knjige "Dabina vodenica", "Preletica manastira", "Nepričava" i, evo, krug se zatvara sa knjigom ovih dana objavljenom "Ponoćni svatovi", koju je posvetila svojim roditeljima (izdavač BMG, Beograd).
Radmila Vasiljević napisala je knjigu "Pavle Popović iz Vranića, i vojnik i savetnik kako valja" (izdavač "Krug", Beograd, urednik Đorđe Stojanović). Knjiga, ukusno opremljena i lepo pisana, štampana je povodom 160 godina postojanja osnovne škole u selu Vraniću kod Beograda, koja nosi ime Pavla Popovića, ličnosti iz Prvog Karađorđevog ustanka. Inače, Radmila Vasiljević je objavila više knjiga iz vremena Prvog srpskog ustanka i ovog kraja.
Poznati crnogorski izdavač "Oktoih" iz Podgorice objavio je neobičnu knjigu, takoreći jedinstvenu u nas - zove se "Knjiga nekrologa", a sačinio ju je lekar-psihijatar Todor Baković. U knjizi su odabrani nekrolozi iz pera poznatih ličnosti o poznatim ili manje poznatim ličnostima iz javnog i kulturnog života. Pisci nekrologa su, pre svih, prof. dr Dragutin Vukotić, predsednik Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, ali priča kreće od kralja Nikole pa do mitropolita Amfilohija. U nadahnutom predgovoru dr Baković kaže da je ovo nevesela knjiga, nevesela joj je tema - ona je almanah o životu i smrti, i napominje:
"Smrt je vječna, egzistencijalna tema čovjekovog interesovanja i izučavanja. Ona je ontološka, suštastvena tema medicinske nauke, filozofije i umjetnosti. Smrt je sadržaj religije, mita i mističnosti. Sve izvjesnosti su neizvjesne - osim smrti..".
Dakle, evo knjige sa 58 nekrologa...
Beli hrtovi
Dvanaesta knjiga poezije Vere Srbinović nosi ime "Beli hrtovi", što ih je pesnikinja, koja je prvu knjigu objavila 1961. godine u Matici srpskoj, u snu videla... Tridesetak godina nije objavljivala, ali je iz njene holandske i beogradske radionice poslednjih godina izašlo desetak knjiga kod uglednih izdavača, kao što su: Nezavisna izdanja Slobodana Mašića, Književna opština Vršac (KOV), "Prosveta", Beograd i "Prometej" Novi Sad. "Bele hrtove" objavila je "Prosveta", a izdavač ističe:
"Protkana slikovitošću koja podseća na renesansne majstore, zbirka ?Beli hrtovi? oplemenjuje ali i ranjava suptilnošću metafora koje, uvodeći čitaoca u nova saznanja, nude i put ličnog preispitivanja".
Podsetimo, Vera Srbinović je ovogodišnji dobitnik prestižne pesničke nagrade "Milica Stojadinović Srpkinja".
R. Popović
